Το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης παρουσιάζει από τις 23 Οκτωβρίου 2009 έως τις 3 Ιανουαρίου 2010 την πρώτη στην Ελλάδα αναδρομική έκθεση του Αμερικανού, πρωτοπόρου της ψηφιακής τέχνης καλλιτέχνη, Μαρκ Αμέρικα. Η πρώτη παρουσίαση της δουλειάς του στην Ελλάδα είχε γίνει στο πλαίσιο της online έκθεσης του ΕΜΣΤ με τίτλο e-critures (2008).
O Αμέρικα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ένας «καλλιτέχνης των δικτύων» καθώς το έργο του ερευνά τους τρόπους με τους οποίους η εμπειρία μας στον ψηφιακό χώρο αλλάζει και διαμορφώνει μία νέα νοοτροπία και ένα νέο τρόπο ζωής. Από το 1997 που έγινε γνωστός με το έργο GRAMMATRON και θεωρήθηκε ως ένας από τους πρωτοπόρους της διαδικτυακής τέχνης [net art] έως σήμερα ο Αμέρικα αντιλαμβάνεται το διασυνδεδεμένο χώρο της εποχής του ίντερνετ ως μία μηχανή ανασύνθεσης, μία πλατφόρμα ενημέρωσης και προβολής, ένα νέο καμβά εννοιολογικής τέχνης αλλά και ως ένα εργαστήριο πειραματισμού και παραγωγής νέων ιδεών. Με το GRAMMATRON όπως και με το PHON:E:ME (1999) και το FILMTEXT (2002) που ακολούθησαν, ο καλλιτέχνης διαμόρφωσε έργα που όχι μόνο αναφέρονται στις πολλαπλές δυνατότητες που ανοίχτηκαν με το διαδίκτυο ως προς την επικοινωνία, τη συνεργασία και τη δημιουργία αλλά και που προέβλεψαν τις νέες συνθήκες της νέας ψηφιακής πραγματικότητας που σήμερα βιώνουμε ως προς το χώρο, το χρόνο αλλά και την ίδια μας την ταυτότητα.
Περιγράφοντας τον εαυτό του σαν “σκεπτογράφο”, “καλλιτέχνη – μέσο”, “φανταστικό φιλόσοφο”, “ρεμιξολόγο”, “άνθρωπο των δικτύων”, σαν ένα περιπλανώμενο που αλλάζει συνεχώς ταυτότητες και ρόλους ο Αμέρικα κινείται στο ψηφιακό χώρο, αξιοποιώντας τεχνολογικές πλατφόρμες και μέσα της εποχής του και αναπτύσσοντας δίκτυα συνεργατών. Πέρα από τα έργα διαδικτυακής τέχνης με τα οποία καταξιώθηκε αρχικά στο χώρο της ψηφιακής τέχνης, ο Αμέρικα στα μέσα της δεκαετίας που διανύουμε ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τις οπτικοακουστικές δυνατότητες που προσέφεραν οι πλατφόρμες DJ/ VJ χρησιμοποιώντας τις για να παράξει performances και εγκαταστάσεις που σχολιάζουν ζητήματα και γεγονότα της τρέχουσας πραγματικότητας και της καθημερινότητας. Με το CHROMO HACK (2005), ένα έργο πάνω στο “θέαμα’” της 11ης Σεπτεμβρίου και τη μετάδοση του γεγονότος σε πραγματικό χρόνο όπως και με το SOCIETY OF THE SPECTACLE (A DIGITAL REMIX, 2004), που σχολιάζει τις μεταλλάξεις του σύγχρονου “θεάματος” στην Κοινωνία των Δικτύων, ο Αμέρικα ασκεί κριτική στο ρόλο που παίζουν τα μέσα και η πολιτική στη σημερινή κοινωνία. Χαρακτηριστικό στοιχείο του έργου του αποτελούν οι πρακτικές της μεταπαραγωγής και του ρεμιξ, της ανάμειξης και της αναδιαμόρφωσης δηλαδή του υλικού, οι οποίες όμως δεν αναφέρονται μόνο στην τεχνική επεξεργασία της εικόνας και του ήχου, αλλά και σε μία εννοιολογική και νοηματική επεξεργασία που στόχο έχει να αφήσει το πεδίο ανοιχτό για νέες ερμηνείες από το κοινό.
Τα τελευταία χρόνια ο Αμέρικα, παρακολουθώντας πάντα, τις εξελίξεις της τεχνολογίας και το ενδιαφέρον του κόσμου για αυτή, ξεκίνησε μία σειρά βίντεο γυρισμένων με κινητό τηλέφωνο, εστιάζοντες στις νέες τεχνικές αλλά και τη νέα αισθητική που διαμορφώνεται. Το MOBILE PHONE VIDEO ART CLASSICS (2007) και το IMMOBILITE (2009) στόχο έχουν ακριβώς να γεννήσουν σκέψεις για το ρόλο που θα παίξει η τεχνολογία του σήμερα στην αυριανή καλλιτεχνική δημιουργία, η οποία σε μεγάλο βαθμό εξαρτάται από τις αυτοσχέδιες τεχνικές DIY και τις δυνατότητες παρουσίασης που προσφέρουν οι κοινωνικές πλατφόρμες όπως το Web 2.0.
Η έκθεση Unrealtime, φιλοξενώντας τα αντιπροσωπευτικά έργα του Μαρκ Αμέρικα που αναφέρονται παραπάνω, επιδιώκει να παρουσιάσει το έργο ενός καλλιτέχνη που εργάζεται στον ψηφιακό χώρο και συνεχώς μελετά τα χαρακτηριστικά του, προσφέροντας νέες δυνατότητες για διάλογο για τα στοιχεία και τις εκφάνσεις της καθημερινής μας εμπειρίας. Έχοντας χαρακτηριστεί από το Time Magazine ως ένας από τους 100 καινοτόμους του 21ου αιώνα, κι έχοντας αναγνωριστεί από κέντρα, μουσεία και φεστιβάλ με ατομικές εκθέσεις και παρουσιάσεις ανά τον κόσμο, ο Αμέρικα αποτελεί παράδειγμα όχι μόνο ενός σημαντικού καλλιτέχνη αλλά και μίας πολυδιάστατης προσωπικότητας, όπως φαίνεται τόσο από το έργο όσο και από τη ζωή του, που είναι άμεσα συνυφασμένα με τον ψηφιακό πολιτισμό.
Ο Αμέρικα είναι net artist, συγγραφέας, και Καθηγητής Τέχνης & Ιστορίας της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο του Colorado. Παράλληλα με το καλλιτεχνικό του έργο, δίνει performances, διαλέξεις και παρουσιάζει σεμινάρια και εργαστήρια πάνω στα νέα μέσα, την ηλεκτρονική λογοτεχνία, το web publishing, τη διαδικτυακή θεωρία και τέχνη, τα οπτικοακουστικά VJ performances, το hypertext, το hactivism, και το κοινωνικό διαδίκτυο. Είναι επίσης ο συγγραφέας πολλών βιβλίων, όπως του γνωστού META/DATA: A digital poetics (The MIT press, 2007).
Ο καλλιτέχνης θα παρουσιάσει το έργο του τηνΠαρασκευή 23 Οκτωβρίου, στις 7 μμ, στο πλαίσιο του προγράμματος “Οι καλλιτέχνες συναντούν το κοινό”.
Τίτλος ομιλίας: “Ζώντας στο μη πραγματικό χρόνο: Μια αφήγηση σε δίκτυο”
Διάρκεια: 22/9/2009-3/1/2010
Αναρτήσεις
